Surftherapie: Ben van Surfivor vertelt mij wat het is

Toen ik op zoek ging naar een stage, was ik lang op zoek naar iets wat mijn persoonlijke interesses zouden kunnen verbinden met mijn studie. Ik ben afstuderende van mijn master Health Promotion and Behavior Change, een hele mond vol. Het is een tak van de psychologie, misschien is dat wat makkelijker te begrijpen. Ineens kwam het idee van surftherapie in mijn hoofd. Zou dat bestaan? En bestaat het ook in Nederland? Ik struinde het internet af, maar uiteindelijk koppelde founder Ruth mij aan Ben. Ben richtte Surfivor opt, een surftherapie-organisatie die zich inzet voor veteranen en hulpverleners met PTSS. Ik besloot Ben een appje te sturen, want ik wilde wel eens wat meer weten over surftherapie. Daar rolde een heel openhartig en informatief gesprek uit. Ook benieuwd naar wat surftherapie nou precies inhoudt? Lees dan snel verder!

Ben van Surfivor over surftherapie

Roos: Wil je mij vertellen waar het allemaal begon?

Ben: 'Natuurlijk! Het is een lang en heftig verhaal, maar ik zal het in grote lijnen vertellen. In 2018 ontstond het idee van surftherapie bij mij. Ik besloot toen dat ik graag iets voor mijn mede-veteranen en hulpverleners wilde betekenen, dus ik ging aan de slag. Ik ben zelf politieagent geweest, en dit heeft zeker het een en ander achtergelaten bij mij en mijn vele ex-collegas/veteranen. Dus ik besloot Surfvivor op te zetten, omdat ik zag en merkte dat de traditionele wijze van behandelmethodes niet zo goed aansloeg bij de meeste mensen. In 2019 ontstond Surfivor, wij waren een van de eersten in Nederland die met surftherapie aan de gang gingen. Maar ik merk, nu ik er alweer bijna zeven jaar werkzaam in ben, dat het enorm groeit, ook in Nederland.'

Roos: Wat een prachtig initiatief! Voor wie is Surfivor en waarom?

Ben: 'Surfivor is voor een heel specifieke doelgroep: veteranen en hulpverleners met PTSS. Het is een onbenaderbare doelgroep, omdat het niet een groep is die in het dagelijks leven uitkomt voor de mentale klachten die ze ervaren. Veteranen worden opgeleid om te werken zonder emoties en gevoelens, want deze kunnen in situaties zichzelf of andere in gevaar brengen. Hierdoor wordt er veel stress vastgehouden in het lichaam van deze harde werkers. Wanneer er geen goede begeleiding is over hoe ze moeten omgaan met deze mentale en fysieke stress, kan dit op een gegeven moment leiden tot PTSS (Post Traumatische Stress Stoornis).'

Ben: 'Door deze PTSS kunnen veteranen uitvallen bij hun werk, maar ook daarvoor al omdat het werk te stressvol voor ze is. Deze mensen zijn de doelgroep van Surfivor. Waarom? Omdat niemand anders, behalve mede-ervaringsdeskundigen, deze mensen kunnen begrijpen. Doordat de doelgroep zo specifiek is, hebben de deelnemers ook heel veel aan elkaar, want eindelijk is er iemand die ze begrijpt. In de praktijk zien en horen wij dat de reguliere GGZ-psychologen moeite hebben om connectie te maken met onze doelgroep. Daardoor is de aansluiting soms wat ver te zoeken en werkt het behandelplan niet. Het is alsof je een heel grote, stoere, mannelijke vent aan de leiding zet bij Surfgirls NL, dat werkt natuurlijk ook niet.'

Roos: Wat doet surftherapie anders waardoor het wel aansluit bij deze doelgroep?

Ben: 'Bij Surfivor is surftherapie een interventieprogramma voor PTSS. Surfivor combineert drie factoren; reguliere vormen van therapie, namelijk psycho-educatie gekoppeld aan Acceptance en Commitment Therapy en Cognitieve Revalidatie, in combinatie met de bewezen effecten van water en fysieke inspanning in de vorm van surfen. Los van elkaar allemaal elementen die een mens beter laten voelen, maar gecombineerd vormt het al helemaal een sterk geheel.'

Ben: 'Door gebruik te maken van surftherapie haal je het klinische aspect van therapie weg. De therapeuten gaan bovendien met jou het water in, dat creëert een band. Door deze band gaan de toch wel klinische gesprekken beter en voelen de cliënten zich meer op hun gemak. Het gevoel dat je echt een nummer bent wordt daardoor weggehaald, het zijn echt de mensen zelf die tellen, niet de nummers. Door de deelnemers te laten surfen haal je ze uit hun hoofd en leer je ze dat ze de controle kunnen loslaten. Dit combineren we met ademtherapie, wat bijdraagt aan het ontspannen van het zenuwstelstel waardoor de stress in het lichaam verminderd wordt.'

Roos: Hoe ziet zo'n dag er bij jullie uit? Zou je mij willen nemen?

Ben: 'Ja, natuurlijk! Het is een traject van zeven weken, waarbij er telkens acht deelnemers meedoen. Iedere ochtend doen we een vrij luchtige check-in. Even kijken hoe het met iedereen gaat, zodat je je daarop kan instellen en kan voorbereiden wie er misschien wat extra aandacht nodig hebben die dag. Omdat het echt belangrijk is om eerst even te landen, worden aan het begin wat ademhalingsoefeningen gedaan. Na deze ademhalingsoefeningen gaan we met zijn allen het water in. Iedereen moet tegelijkertijd het water in, omdat samen plezier maken een heel belangrijk aspect is van de surftherapie. Dit samen spelen creëert een band, een band die niet alleen bestaat uit een hulpverlener en een cliënt, maar uit twee mensen.'

Ben: 'Vaak vinden de deelnemers het moeilijk om hun grenzen aan te geven. Dit konden ze in hun vakgebied natuurlijk niet doen. In het water leren we ze weer opnieuw hoe dit moet, want in het water moet je nou eenmaal je grenzen aangeven, anders gaat het niet. Daarna vindt een één-op-één- of soms groeps-therapiesessie plaats. Hier kunnen de therapeuten dan samen met de deelnemers dieper ingaan op de behandeling van de PTSS. Omdat de deelnemers al vertrouwen hebben opgebouwd door het surfen, gaan deze gesprekken vaak beter dan wanneer je alleen met een therapeut in een klein, hokkerig kamertje zit.'

Ben: 'Surfivor staat voor een veilige omgeving. Het is heel belangrijk dat de deelnemers zich gezien en gehoord voelen. Het programma doen we echt voor de mensen, daarom is het ook gratis. Er wordt op deze manier iets terug gedaan voor de mensen die jarenlang hun leven hebben gegeven voor de veiligheid van ons land. Zonder hun is ons land niet zo veilig en fijn als dat het nu is. Maar zonder dat zij komen opdagen bij ons, kunnen wij dit programma ook niet aanbieden. Daarom bedanken we iedereen die op het strand voor de eerste keer komt aanlopen ook voor hun komst. Op deze manier voelen ze zich gehoord en welkom en dat is waar Surfivor voor staat. Het is belangrijk dat we er niet een stoere mannenwereld van maken, maar dat we gewoon over onze emoties praten. Want wat die mensen hebben moeten verdragen is niet stoer en mannelijk, maar waarschijnlijk heel traumatisch, iets wat zij alleen zelf weten.'

Roos: Wat is precies de helende kracht van het surfen binnen dit traject?

Ben: 'Surfen is een vorm van geforceerde mindfullness. Je kan niet surfen zonder dat je mindfull bent, daarom heet het gedwongen mindfullness. Je moet je focussen op je surfplank en het water, daardoor vergeet je alles wat er op het land gebeurd. Maar dit geldt niet alleen voor surfen, dit geldt eigenlijk voor alles wat met water te maken heeft. Je hebt de Blue Mind Theory die zegt dat mensen die dichtbij het water zijn automatisch meer mindfull zijn. Daarom ben ik ook nu bezig met het halen van het Blue Mind Curriculum zodat we ook als Surfivor meer aan watertherapie kunnen doen. Sommige mensen zijn namelijk niet in staat te surfen, maar we willen hun ook een plekje bieden. Ook wanneer de condities niet goed zijn, kunnen we op die manier door middel van water toch de therapie doorzetten.'

Ben: 'Naast de kracht die water heeft, is het spelelement van surfen heel belangrijk. Wij zijn geen surfschool, maar we willen wel de deelnemers weer het gevoel van plezier en passie laten ervaren. Of ze dan daarna door gaan met surfen, of dat ze gaan haken of schilderen, dat maakt ons niet uit. Als ze maar weer ervaren hoe het voelt om plezier te maken, want dat hebben veel deelnemers lang niet gevoeld. Het is belangrijk dat ze weer lachen en dat ze weer een passie vinden. Daar is het surfen ook heel belangrijk voor.'

Roos: Wat een prachtig verhaal. Zou je nog iets willen meegeven aan de lezers wat je nog niet hebt verteld?

Ben: 'Ja zeker! Het is heel belangrijk dat er meer waardering en kennis komt over deze vormen van therapie. Met alle trots durf ik te zeggen dat wij na zes jaar Surfivor nul procent uitval hebben gehad. Dat is echt heel erg bijzonder, want geen enkele andere organisatie kan dat zeggen. Wanneer wij mensen hier zien komen met hun laatste hoop en we ze zien vertrekken met een glimlach en een potje levensenergie, dan weet ik weer waarvoor ik het doe. Ik ben zo onwijs trots op iedereen die dit traject heeft doorgelopen. Partners sturen ons berichtjes dat hun kinderen weer hun vader terug hebben en zij weer hun geliefde. Het zijn weer mensen van vlees en bloed en niet meer puur de politieagent of de brandweerman. Dat zijn de momenten waarvoor ik het doe en ook de momenten waarop ik weet dat ik hier nooit meer mee ga stoppen!'

Roos: 'Waauw, wat was dit een mooi gesprek. Wat leerzaam en puur ook. Ik ben Ben heel erg dankbaar dat hij zijn tijd nam om dit verhaal te delen. Want nul procent uitval, daar kreeg ik ook zeker kippenvel van. Wat Surfivor doet voor deze mensen is echt niet onder woorden te brengen. Soms staan wij er als "gewone" burgers niet bij stil wat deze veteranen en first-responders voor onze veiligheid overhebben, namelijk soms wel hun eigen leven... Het is heel belangrijk dat projecten zoals deze blijven bestaan en meer aandacht krijgen. Daarom ben ik heel erg blij met dit blog! Dankjewel Ben, duizendmaal dank voor je mooie verhaal.'

Stay Stoked,

@onthewayve