8 vragen aan... aangepast surfster Natalia uit Costa Rica

Surfen als een middel tot verbinding en zelfontdekking, los van competitie of perfectie.

Daar staat SurfgirlsNL voor - en achter. Jezelf zijn, in het moment. In deze nieuwe rubriek gaan we (soms bekende) surfers aan het woord laten. Hoe is dat voor hen?

Vandaag interview ik Natalia Vindas uit Costa Rica. In het dagelijks leven gebruikt ze een rolstoel, maar surfen is haar grote passie. Hoe gaat dat? Daarover later meer. We installeren ons op het strand, kijken naar de golven en ik vuur mijn vragen op haar af.

Kun je wat over jezelf vertellen?

"Ik ben Natalia Vindas, aangepast surfster uit Costa Rica. Ik heb leren surfen nadat ik mijn beperking kreeg in 2016. Sinds mijn eerste golf was ik direct verliefd op surfen: ze duwden me op de golf en ik schreeuwde van geluk en blijdschap. Ik voelde me zo vrij: ik kan surfen! Dat had ik nooit gedacht, zelfs niet toen ik nog kon lopen. Sinds mijn eerste golf wist ik dat ik dit wilde doen voor de rest van mijn leven en wilde ik meer mensen met beperkingen uitnodigen om het te ervaren.

Ik dacht altijd dat surfen iets was dat anderen konden doen, maar ik niet. Ik had een heleboel stigma's over wat het betekende om een goede surfer te zijn: je moest jong beginnen, bij het strand wonen, een bepaald lichaam hebben, blond en dun zijn... Ik voldeed niet aan dat prototype. Vroeger ging ik altijd met mijn broertje mee, die wel surfte. Ik maakte foto's en keek. Maar nu surf ik zelf en dat is bizar! Eerst ging ik elk weekend vanuit San José (de hoofdstad van Costa Rica), daarna ook steeds vaker doordeweeks: ik leefde vanuit mijn auto en verbleef bij vrienden. Nu woon ik sinds drie jaar in een stadje aan het strand."

Wat betekent aangepast surfen voor jou?

"Het heet 'prone surfing' en betekent dat je op je buik op het board ligt. Er zijn twee manieren om dat te doen. De eerste: als ik vrij surf heb ik vaak assistentie, dat maakt het makkelijker om uit te peddelen en te duckdiven. Ik hou van duckdiven: het is geweldig om de golf te zien, bijna brekend, en jij gaat er gewoon onderdoor. Dee tweede: in een wedstrijd surf ik helemaal alleen. Dat is leuk in goede condities en bij een point break, maar uitpeddelen in een beach break met grote golven en stroming is uitputtend!"

Hoe helpt surfen je om meer verbinding te voelen met jezelf, anderen, en de natuur?

"Surfen helpt mij om meer verbinding te voelen met mezelf en met God. De oceaan is het meest accurate wezen om te proberen God te begrijpen: kalm, diep, wijs, maar ook sterk en krachtig. Ik denk daar veel over na en ik voel me daardoor meer verbonden met God. Voordat ik uitpeddel bid ik vaak en ik voel ik God als ik in het water ben. Ik voel ook dat we als mensen zo klein én groot zijn: surfen maakt je nederig en krachtig tegelijkertijd! Als je een goeie golf surft, denk je: 'Wow, ik kan alles aan'. Toch hou ik ook van wipeouts: ik heb vaak veel pijn in mijn rug, maar een wipeout is een gratis massage. Als ik in de golven lig rond te tollen is er water, lucht, aarde... en het vuur vanbinnen. Alle elementen samen. Verder houd ik van surfen bij zonsondergang, vooral als er geen wolken zijn en je de zonnestralen ziet."

Wat betekent veiligheid voor jou in de surfscene, zowel in het water als daarbuiten?

"In het water gaat het over je limieten kennen. Ik heb het bijvoorbeeld nodig dat er mensen om me heen zijn die me kunnen helpen in het geval ik dat nodig heb. In de line-up gaat het meestal prima. Natuurlijk heb ik weleens fouten gemaakt, bijvoorbeeld per ongeluk indroppen op iemand. Maar dan zeg ik gewoon sorry. Ik denk dat de meeste mensen aardig zijn, in ieder geval op de meeste plekken waar ik heb gesurft.

Buiten het water is het denk ik gevaarlijker dan in het water, vooral in Latijns Amerika, waar vrouwen kwetsbaarder zijn. Sommige mannen kennen geen grenzen en willen je ongewenst benaderen. Maar het gaat niet alleen om 'slechte mannen': wanneer je iets vreemds ziet gebeuren, zorg dan voor elkaar, zeg er wat van of doe iets!"

⁠Wat doe jij om minder bezig te zijn met presteren en meer te genieten in het water?

"Toen ik leerde surfen, vroeg de coach van het nationaal aangepast surfteam me om elk weekend te komen trainen. Ik zei ja, maar ik was ook angstig: ik had nog nooit aan een wedstrijd meegedaan en deed ook nooit aan sport op school. Maar ik hield van surfen, dus ik deed het.

Alleen... elke keer dat ik ging surfen, ging het om mijn prestaties. Binnen een paar maanden zouden we naar de wereldkampioenschappen gaan, maar ik had geen idee wat ik aan het doen was. Ik heb het wel gedaan, maar ik genoot er niet meer zoveel van omdat alles om trainen ging. Ik zei zelfs niet eens meer dat ik ging surfen. Nee, ik ging trainen.

Daarom stopte ik met het meedoen aan de wereldkampioenschappen. Ik deed wat wedstrijden in Costa Rica en ging surfen met vrienden, daar genoot ik van. Als ik nu meedoe aan wedstrijden ben ik niet meer zo gefocust op de scores én heb ik zelfs betere scores omdat ik ervan geniet! Het is een sport om van te genieten en niet één om gestrest te zijn over je prestaties. Voor wie zou je het goed moeten doen?

Surfen is als therapie, fysiek, emotioneel en mentaal, omdat het een reflectie van het leven is. Golven zijn kansen. Soms peddel je te hard om er één te pakken en mis je hem. Dan kun je zo gefrustreerd raken: 'Dat was mijn golf!' Maar nee. Er komen nieuwe golven. Laat het gaan, blijf proberen. Het leven is net zo. Wees veerkrachtig. Mis een golf. Maak een wipeout. Zoek een nieuwe golf. Het is oké.

Daarnaast veranderen de condities continu, zelfs gedurende dezelfde dag. Dat is in het leven net zo. Het ene moment is het laagtij met kleine, rustige golven en is alles onder controle. Maar het andere moment is het gekkenhuis, stormachtig en heb je geen idee wat er gebeurt. Maar dat gaat ook weer voorbij. Alles komt en gaat."

⁠Wat zou je willen zeggen tegen vrouwen die twijfelen om te beginnen met surfen?

"Als je het wil doen, doe het! Waarom niet? Het is nooit te laat. Het maakt niet uit hoe oud je bent, waar je woont en of je ervaring hebt. Surfen kun je leren, er zijn condities voor iedereen. Het is wel belangrijk een goede surfinstructeur te zoeken en niet zomaar een board te huren en te gaan. Je kunt gefrustreerd raken of het board kan je lelijk raken en dat is gevaarlijk. Wees verstandig, probeer een paar lessen, oefen en vooral... geniet ervan!"

Hoe ziet voor jou 'de surfgirl' eruit?

"Als ieder van ons! Het kan een fit, blond meisje zijn. Het kan mij zijn, in een rolstoel. Het kan onze vriend zijn met cerebrale parese. Het kan een blind meisje zijn. Dé surfgirl... is elke girl.

Ik heb een paar fancy vrienden die houden van surfen in cute outfits, met lange wimpers. ze zien er zo prachtig uit als ze surfen, en dat is oké, maar iedereen kan surfen. Goed, ik heb net mijn nagels gelakt, maar normaal doe ik dat niet. Als ik surf zijn mijn ogen rood en druipt mijn neus... maar het gaat er niet om hoe je eruit ziet, maar hoe je je voelt! Brisa Hennessy, de beroemde surfster uit Costa Rica, leerde haar oma surfen. Kinderen kunnen surfen. Mijn vrienden uit de stad zijn al heel lang surfers én ze hebben een bierbuik omdat ze teveel drinken en feesten, maar ze houden van surfen, komen in het weekend en pakken goede golven. Ze zien er niet uit als surfers, maar ze zijn het!

Ik dacht altijd dat surfers een speciaal type persoon waren, maar nu weet ik dat iedereen een surfer kan zijn. Ik laat het aan jou: wat wil je doen? Het hoeft niet in een hokje te passen. Het hoeft alleen maar goed te voelen."

Nog iets dat je wilt delen?

"Als een aangepast surfer wil ik echt graag meer vrouwen met beperkingen uitnodigen om surfen te proberen. Het is krachtig, leuk, mooi en je komt in aanraking met een fijne community. Vergeet de angsten: ik weet dat het kan voelen alsof het niet voor jou is als je een beperking hebt. Het kan moeilijk zijn, onmogelijk voelen, je kunt je zorgen maken, maar probeer het. Al is het maar om het van je bucket list te kunnen strepen. En wie weet...

Vóór ik mijn ongeluk kreeg, zag ik mezelf nooit als een surfer omdat ik verkeerde ideeën had over wat een surfer is. Toen ik in een rolstoel kwam, dacht ik dat het niet mogelijk zou zijn. Maar... het wás mogelijk! Ik vind het prachtig om deze stigma's te doorbreken."